Om te beginnen een disclaimer: ik ben geen tegenstander van digitale producten en mogelijkheden en in deze bijdrage gebruik ik eHealth in de meest brede zin van het woord.
In het bijgaande stukje uit WOB-document is te lezen hoe in mei 2020 binnen het ministerie van VWS gedacht werd over de kansen die de coronacrisis boden voor de versnelde uitvoering van de uitrol eHealth (never waste a good crisis).
Het ministerie pompt al jaren volop euro’s in de ontwikkeling van eHealth met o.a. stimuleringsprogramma’s en dergelijke, maakt “vrienden” met private partijen en wil resultaat zien aan de opbrengstenkant: de kosten van de zorg moeten dalen en het is de oplossing voor het o.a. het personeelstekort. Zodoende is eHealth in de zorg de status van MIDDEL allang voorbij en is het een DOEL op zich geworden.
Er is echter een idealistische en een realistische kijk op eHealth. De idealistische kijk wordt ons met ‘spiegeltjes en kraaltjes’ vrijwel dagelijks voorgeschoteld, samen met het onderstrepen van de noodzaak in verband met dubbele vergrijzing, onbetaalbaarheid van zorg en het grote tekort aan zorgprofessionals.
De realistische kijk, daar hoor ik minder tot niks over. Wat is de business-case? Met andere woorden: Wat is de wérkelijk toegevoegde waarde voor patiënt en zorgprofessional ten opzichte van de investering of het initiatief? Zijn er alternatieven?
Bij de realistische kijk denk ik ook even aan de werkwijze en winsten van Chipsoft die recent door de Autoriteit Consument en Markt (ACM) én de documentaire ‘Dodelijke zorg’ klip en klaar naar buiten zijn gebracht. De commerciële belangen en macht zijn groot. Ditzelfde geldt ook voor de markt van digitale hulpmiddelen in het algemeen (van apps tot implantaten). Hoeveel winst wordt er geboekt met de verkoop van deze producten? EHealth-techneuten lijken de nieuwe farmaceuten die heel veel geld (bestemd voor de zorg) opslurpen. Nu zijn de updates nog gratis, blijft dat zo? Hoelang wordt het product door updates ondersteund, m.a.w. hoe snel moet er weer een nieuw apparaat worden aangeschaft?
Bij de realistische kant denk ik ook even aan het hacken. Typ ‘hack zorginstelling’ in bij Google en je krijgt 26.900 berichten. ‘Zorginstelling interessant voor hackers’, ‘ziekenhuizen en zorg vaker in hackvizier van cybercriminelen’, ‘Gelre ziekenhuizen drie weken lang doelwit van hackers’ om maar een paar koppen te benoemen.
Tot slot denk ik bij de realistische kant zeker ook aan de toenemende berichten over (langdurige) stroomuitval in Nederland en de gevaren daarvan. Natuurlijk hebben de grote instellingen allemaal een noodvoorziening, maar hoe zit het met de inmiddels honderdduizenden (gedwongen) mensen die thuis zorg ontvangen? Waar bestaat hun noodvoorziening uit als de elektriciteit en internet uitvalt?
Wie heeft er antwoorden op mijn vragen?
